Political Crisis : गर्जना करणारा सिंह आणि प्रखर हिंदुत्व हे शिवसेनेच्या अस्मितेशी निगडीत आहे. आज शिवसेनेचा गर्जना करणारा सिंह गप्प आहे. हिंदुत्व पक्षाची अस्मिता असलेल्या हिंदुत्वाच्या मुद्द्यावरून हा पक्ष अंतर्गत कलहाच्या भोवऱ्यात अडकून महाराष्ट्राच्या सत्तेतून बेदखल होण्याची वेळ आली आहे. शिवसेना अध्यक्ष उद्धव ठाकरे यांच्यासमोर आता केवळ सत्ता गमावण्याचीच नाही, तर शिवसेना नेते हातातून निसटण्याची देखील वेळ आली आहे. (political crisis in uddav thackeray shiv sena raj thackeray eknath shinde)

एकनाथ शिंदे यांनी बंडखोरी करत ठाकरे घराण्याच्या शिवसेनेवरील वर्चस्वाला आव्हान दिले आहे. उद्धव ठाकरे बचावात्मक अवस्थेत, तर बंडखोर गटनेते एकनाथ शिंदे आक्रमक दिसत आहेत. एकनाथ शिंदे यांनी आपला मुख्य व्हीप नेमला असून शिवसेनेच्या 55 पैकी 50 आमदारांचा पाठिंबा असल्याचा दावा करत आम्ही धमक्यांना घाबरत नसल्याचे स्पष्टपणे सांगितले आहे. संख्या आमच्याकडे आहे.

ताज्या परिस्थितीत उद्धव ठाकरेंसमोर फक्त पराभवच दिसत आहे. आमदारांचा पाठिंबा त्यांच्या पाठीशी राहिला नाही. जरी त्यांनी बंडखोरांना बळी पडून महाविकास आघाडीपासून फारकत घेतली आणि भारतीय जनता पक्षाशी (भाजप) युती केली, तरीही त्यांचा पराभव होतो. बंडखोरांवर कारवाई केली तर संख्याबळावर त्यांचे पारडे जड आहे. त्यामुळे पक्षावर नियंत्रणाचे नवे युद्ध सुरू होऊ शकते.

'माझ्यासोबत ५० हून अधिक आमदार, उद्धव अल्पमतात, आम्हाला घाबरवू शकत नाही', एकनाथ शिंदेंचा पलटवार

एकप्रकारे आपले राजकीय अस्तित्व वाचविण्याचा प्रयत्न करणाऱ्या उद्धव ठाकरेंनीही बंडखोरांसमोर 'इमोशनल कार्ड' खेळले. मात्र हेही कुचकामी ठरताना दिसत आहे. उद्धव ठाकरेंनी मुख्यमंत्र्यांचे निवासस्थान सोडले आहे. आमदारांनी पुढे येऊन मुख्यमंत्रिपदाचा राजीनामा देण्याचे आवाहन केले. बंडखोरांनी येऊन चर्चा केल्यास शिवसेना महाविकास आघाडीशी फारकत घेण्यास तयार असल्याचेही संजय राऊत म्हणाले.

शिवसेना स्वतःच्या कसोटीवर कमकुवत होत आहे... ही सत्ता नाही, वर्चस्वाची लढाई आहे

गुवाहाटीत तळ ठोकून बसलेले बंडखोर काही मानायला तयार नाहीत. आक्रमक वृत्तीसाठी ओळखले जाणारे शिवसेनाप्रमुख आज आपल्याच पक्षातील बंडखोरांपुढे हतबल दिसत आहेत. सत्तेसोबत पक्षावरील नियंत्रणही उद्धव यांच्या हातातून निसटताना दिसत आहे.

बाळासाहेब ठाकरेंची शिवसेना उद्धवराजच्या काळात कशी होती?

अशा स्थितीत शिवसैनिक आणि ठाकरे कुटुंबातील निष्ठावंतांना राज ठाकरेंची उणीव भासत आहे. आज राज ठाकरे बंधू उद्धव ठाकरे यांच्यासोबत असते तर कदाचित अशी परिस्थिती निर्माण झाली नसती, असेही शिवसेनेचे लोक म्हणत आहेत. शिवसेना आणि ठाकरे घराण्याच्या निष्ठावंतांच्या चर्चेला राजकीय जाणकारही अनुकूलता दाखवताना दिसत आहेत.

शिवसेनेत राज ठाकरेंचा स्वीकार जास्त होता

हिंदुत्व आणि मराठी माणसाचे राजकारण करणारा पक्ष अशी शिवसेनेची प्रतिमा आहे. राज ठाकरे यांची राजकीय शैली पक्षाच्या राजकारणाशी सुसंगत होती. राज ठाकरेंमध्ये बाळासाहेबांच्या राजकीय शैलीची झलक शिवसैनिकांना दिसायची आणि ते त्यांना राजकीय वारशाचे वारसदार मानू लागले, पण तसे झाले नाही. बाळासाहेबांनी पक्षाची कमान उद्धव ठाकरे यांच्याकडे सोपवली.

उद्धव ठाकरे यांच्याकडे शिवसेनेची कमान आल्यावर काही नेते राज ठाकरेंना त्यांच्या राजकीय वाटेतील काटा म्हणून पाहू लागले. उद्धव काळातील शिवसेनेत राज ठाकरेंना बाजूला केले जाऊ लागले. राज ठाकरे यांची पक्षातील लोकप्रियता याला कारणीभूत असल्याचे राजकीय जाणकार सांगतात. मुंबईस्थित राजकीय विश्लेषक म्हणतात की, यामागचे मुख्य कारण राज ठाकरे यांची वृत्ती आणि पक्षातील त्यांची लोकप्रियता हे होते. बाळासाहेबांनी पक्षाची कमान उद्धव यांच्याकडे सोपवली, पण राज ठाकरे हे उद्धव यांच्यासाठी धोकादायक ठरू शकतात, असा विश्वास पक्षातील एका वर्गाला होता.

ते सांगतात की, राज ठाकरेंचा दर्जा कमी करण्यासाठी त्यांना पक्षातून बाजूला केले जाऊ लागले. त्याचा परिणाम असा झाला की राज ठाकरेंना 2006 मध्ये पक्ष सोडावा लागला आणि आपले राजकीय अस्तित्व, फायरब्रँड प्रतिमा टिकवण्यासाठी महाराष्ट्र नवनिर्माण सेना स्थापन करावी लागली. राजकीय पक्षांकडून जनआधार असलेल्या नेत्यांची उपेक्षा नेहमीच जड जाते. राज ठाकरेंचा जनमानस होता. त्यांना जमिनीवरचे वास्तव माहीत होते. आज ते उद्धव यांच्यासोबत असते तर कदाचित पक्षातून 'ठाकरे नियंत्रण' संपण्याची शक्यताच उरली नसती.

शिवसेनेत यापूर्वी तीनवेळा बंडखोरी झाली आहे

शिवसेना पक्षप्रमुख उद्धव ठाकरे पक्षाध्यक्ष झाल्यानंतर आणि बाळासाहेब ठाकरे यांच्या निधनानंतर पहिल्यांदाच अशी परिस्थिती निर्माण झाली आहे. मात्र, शिवसेनेत बंडखोरी होण्याची ही पहिलीच वेळ नाही. याआधीही शिवसेनेत तीन वेळा बंडखोरी झाली आहे. मात्र, तेव्हा बाळासाहेब ठाकरे होते. शिवसेना अध्यक्षपदी उद्धव ठाकरेंना प्रोजेक्ट केल्यानंतर हे तिसरे बंड आहे.

शिवसेनेतील बंडखोरीच्या भूतकाळाबद्दल बोलायचे झाले तर पहिली बंडखोरी 1991 साली झाली. त्यानंतर शिवसेनेचा प्रमुख ओबीसी चेहरा असलेले छगन भुजबळ यांनी मनोहर जोशी यांच्या विधानसभेतील विरोधी पक्षनेतेपदावरून बंडखोरी केली. छगन भुजबळ यांनी 18 पक्षाच्या आमदारांसह शिवसेना सोडून तत्कालीन सत्ताधारी काँग्रेसला पाठिंबा दिला होता.