शारदीय नवरात्रीमध्ये माँ दुर्गेच्या नवीन रूपांची पूजा करून उपवास ठेवण्याची परंपरा आहे. असे मानले जाते की या काळात माता राणी पृथ्वीवर येते आणि नवीन दिवशी येथे निवास करते आणि या नवीन दिवसांमध्ये ती आपल्या भक्तांना त्यांच्या प्रत्येक इच्छा पूर्ण करण्याचा आशीर्वाद देते. हिंदू धर्मशास्त्रानुसार एका वर्षात एकूण चार नवरात्र असतात. ज्यामध्ये प्रामुख्याने चैत्र नवरात्री आणि शारदीय नवरात्री अशा दोन नवरात्र प्रचलित आहेत. शारदीय नवरात्रीला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. यादरम्यान भाविक माँ दुर्गा मूर्तीची जागोजागी स्थापना करतात आणि तिची पूजा करतात. यामुळे माँ दुर्गा अत्यंत प्रसन्न होऊन भक्तांना धनसंपत्ती भरण्यासाठी आशीर्वाद देते.

नवरात्रीमध्ये माता राणी दुर्गाजी भक्तांवर आशीर्वाद देतात. यामुळे भाविकांच्या सर्व अडचणी दूर होतात. त्यांची सर्व संकटे व पापे नष्ट होतात. त्यांचे कुटुंब सुख, शांती आणि समृद्धीने भरलेले आहे. अशा स्थितीत नवरात्रीचा उपवास कधी आणि कोणी सुरू केला याची माहिती असणे आवश्यक आहे. याविषयी जाणून घेऊया. वाल्मिकी पुराणात सांगितलेल्या कथेनुसार, भगवान श्रीरामांनी आश्विन महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील प्रतिपदा तिथीपासून नवमी तिथीपर्यंत ऋष्यमूक पर्वतावर कायद्यानुसार परम शक्ती महिषासुरमर्दिनी देवी दुर्गा यांची पूजा केली होती. त्यानंतर दशमीच्या दिवशी किष्किंधा पर्वतावरून लंकेत जाऊन त्यांनी रावणाचा वध केला.

या उपासनेदरम्यान भगवान श्रीरामांनी आध्यात्मिक शक्तीची प्राप्ती, शत्रूंचा पराभव आणि मनोकामना पूर्ण होण्यासाठी मातेचे आशीर्वाद घेतले. ही गोष्ट सुवर्णकाळातील आहे. अशाप्रकारे नवरात्रीचे व्रत सर्वप्रथम भगवान श्रीरामांनी सुरू केले.