निसार शेख, रत्नागिरी

ईद उल जहा हा देखील इस्लामच्या मुख्य सणांमध्ये समाविष्ट आहे. ईद उल जुहाला बकरीद असेही म्हणतात. बकर ईद हा अरबी शब्द "बकर" पासून आला आहे. बकर म्हणजे मोठा किंवा प्रचंड. इस्लामिक मान्यतेनुसार ईद उल अजहा हा अत्यंत पवित्र सण मानला जातो. सर्व मुस्लिम या सणाची आतुरतेने वाट पाहत असतात. कुर्बानी या शब्दावरच बकरीद सणाचा पाया रचला गेला. त्याचा नैतिक अर्थ असा आहे की माणसाने आपल्या आतल्या प्राण्यांच्या वृत्तीचा म्हणजेच त्याच्यातील वाईट गोष्टींचा त्याग केला पाहिजे.

बकरीद का साजरी केली जाते?

इस्लामिक विश्वासांनुसार, प्रेषित हजरत इब्राहिम यांनी स्वप्नात पाहिले की अल्लाहने त्यांना आपल्या प्रिय वस्तूचा बळी देण्याचा आदेश दिला. खूप विचार करून त्याने आपल्या आवडत्या वस्तूकडे पाहिले. त्याला सर्वात प्रिय गोष्ट म्हणजे त्याचा मुलगा इस्माईल. ज्यावर इब्राहिम स्वतःच्या जीवापेक्षा जास्त प्रेम करत होता.

इब्राहिम समोर विहीर आणि मागे खड्डा अशी परिस्थिती निर्माण झाली होती. एका बाजूला त्याचा सर्वात प्रिय मुलगा आहे, तर दुसऱ्या बाजूला अल्लाहचा आदेश आहे. खूप विचार केल्यानंतर इब्राहिमने आपला मुलगा इस्माईलला आपल्या स्वप्नाबद्दल सांगितले. त्यामुळे इस्माईलने अल्लाहच्या उपासनेत सर्वस्वाचा त्याग करण्याचा मुद्दा मान्य केला आणि त्याग करण्यास तयार झाला. मिठी मारल्यानंतर, म्हणजे शेवटच्या भेटीनंतर, इस्माईलने मान टेकवली आणि इब्राहिमला बलिदान घेण्याचा आदेश दिला. आदेश मिळताच इब्राहिमने मुलगा इस्माईलच्या मानेवर चाकू ठेवला. असे म्हटले जाते की अल्लाहला त्याची उपासना इतकी आवडली की त्याने वार करण्याआधी इस्माइलला बाजूला करून त्या जागी मेंढा ठेवला. असे म्हटले जाते अल्लाहने इस्माईलला नवीन जीवन दिले. यामुळेच या दिवशी जगभरातील मुस्लिम अल्लाहवर आपली श्रद्धा दाखवण्यासाठी प्राण्यांची कुर्बानी देतात.

बकरीद कशी साजरी केली जाते?

ईद उल अजहा येण्याआधी अनेक दिवस मुस्लीम लोक त्यांच्या घरांची साफसफाई करण्यास सुरुवात करतात. या दिवशी मशिदी आकर्षक पद्धतीने सजवल्याजातात.ईद-उल-फित्र प्रमाणे या दिवशीही मुस्लिम बांधव मशिदीत जाऊन सामूहिक नमाज अदा करतात. नमाज अदा केल्यानंतर बकऱ्यांचा बळी दिला जातो. या दिवशी मुस्लीम स्त्रिया हातात मेंदी लावतात आणि नवीन कपडे घालतात. इदी मुलांसाठी खास शॉपिंग करायला जाते. या दिवशी खास पदार्थ बनवले जातात, ज्यामध्ये बिर्याणी आणि सेवैया मुख्य असतात. हे पदार्थ त्यांच्या शेजारी आणि ओळखीच्या लोकांना दिले जातात. अशा प्रकारे बकरीद किंवा बकरीद सण साजरा केला जातो.

बकरीद सणाचे महत्व

बकरीद मुस्लिमांसाठीही खास आहे कारण या दिवशी प्रत्येक मुस्लिम आपसी वैर विसरून एकत्र जमतात. प्रत्येक धर्मात त्याग स्वरूपात दानाला महत्त्व दिले जाते. या इस्लामिक सणावरही सक्षम लोक गरिबांना दान देतात. हा सण आपल्याला प्रेम, बंधुता आणि त्यागाचे महत्त्व समजतो. या दिवशी देवाच्या मार्गात आपल्या आवडत्या वस्तूचे दान करण्याची प्रथा आहे. हा दिवस माणसाच्या मनात देवावरील श्रद्धा वाढवतो. या दिवशी लोक एकत्र येतात आणि या उत्सवाचा आनंद घेतात. गरीब लोकांना मदत करतो आणि आपल्या वाईट सवयी सोडण्याचे व्रत घेतो. प्राण्याचे बलिदान हे फक्त एक प्रतीक आहे, खरा त्यागाचा अर्थ म्हणजे लोकांची सेवा करणे आणि त्यांच्या सुखसोयी सोडून त्यांना मदत करणे.बकरीद हा इस्लाम धर्मातील सर्वात महत्वाचा सण आहे. हा सण जगभरातील मुस्लिम बांधव मोठ्या उत्साहात आणि उत्साहाने साजरा करतात. या दिवशी दिल्या जाणाऱ्या बलिदानाचा उद्देश हा आहे की त्याचा लाभ जास्तीत जास्त गरीब लोकांपर्यंत पोहोचावा. यामुळेच या दिवशी बकऱ्याची कुरबानी दिल्यानंतर त्याचे तीन भाग केले जातात. त्यापैकी एक भाग स्वत:साठी ठेवला जातो, तर उर्वरित दोन भाग गरीब आणि गरजूंना वाटला जातो. भारतातही हा सण मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो तर मुस्लिम बांधव मक्का मदिनाला जाऊन हाज करतात अशा प्रकारे बकरी ईद साजरी केली जाते.