हिवाळ्यात हिरवी मेथी बाजारात येऊ लागते. मेथीमध्ये प्रथिने, चरबी, कार्बोहायड्रेट, कॅल्शियम, लोह, फॉलिक अॅसिड, जीवनसत्त्वे ए, सी, के, बी, मॅंगनीज, मॅग्नेशियम, पोटॅशियम, फायबर आणि पाणी असते. ही आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती मुख्यतः प्रत्येक भारतीय स्वयंपाकघरात वेगवेगळ्या प्रकारे वापरली जाते. जेवणात चव वाढवणे, मधुमेह नियंत्रित करण्यापासून ते बद्धकोष्ठता दूर करण्यापर्यंत मेथीचे दाणे तुमची त्वचा, केस आणि एकूणच आरोग्यासाठीही फायदेशीर आहेत.
त्यामुळे भूक आणि पचन सुधारते. हे मधुमेह नियंत्रित करते आणि कोलेस्ट्रॉल आणि रक्तदाब सुधारते. केस गळणे, पांढरे केस आणि युरिक ऍसिडचे प्रमाण कमी होते. रक्ताची पातळी सुधारते (अशक्तपणावर उपचार करते) आणि रक्त डिटॉक्सिफाय करण्यात देखील मदत करते. मज्जातंतुवेदना, अर्धांगवायू, बद्धकोष्ठता, पोटदुखी, फुगणे, शरीराच्या कोणत्याही भागात वेदना (पाठदुखी, गुडघेदुखी, स्नायू पेटके) यांसारख्या वात विकारांमध्ये याचा उपयोग होऊ शकतो. खोकला, दमा, ब्राँकायटिस, छातीतील रक्तसंचय आणि लठ्ठपणा यांसारखे कफाचे विकार बरे करण्यास मदत करते.
मेथी ही उष्ण असते, त्यामुळे नाकातून रक्त येणे, जास्त काळ वाहणे इत्यादी रक्तप्रवाह विकारात वापरू नये. 1-2 चमचे बिया रात्रभर भिजत ठेवा आणि दुसऱ्या दिवशी सकाळी खा. 1 चमचा मेथीच्या बियांची पावडर दिवसातून दोनदा जेवणापूर्वी किंवा झोपेच्या वेळी कोमट पाण्यासोबत घ्या. दोन्ही सारखेच फायदेशीर आहेत. बियांची पेस्ट बनवून त्यात दही/ कोरफड जेल/ पाण्यात मिसळून टाळूवर लावल्याने कोंडा, केस गळणे, पांढरे केस कमी होतात. गुलाबपाण्यापासून तयार केलेली मेथीची पेस्ट लावल्याने काळी वर्तुळे, मुरुम, मुरुमांच्या खुणा आणि सुरकुत्या कमी होण्यास मदत होते.