शारदीय नवरात्रीचा पहिला दिवस, देवी शैलपुत्रीची अशी करावी पूजा
आजपासून शारदीय नवरात्रीला सुरुवात होत आहे. अश्विन महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील प्रतिपदेपासून शारदीय नवरात्रीला सुरुवात होत आहे. आज दुर्गेचे पहिले रूप देवी शैलपुत्रीची पूजा केली जाणार आहे. देवी शैलपुत्रीचा स्वभाव अतिशय शांत आणि साधा आहे. आईच्या एका हातात त्रिशूळ आणि दुसऱ्या हातात कमळ आहे. आई तिच्या नंदी नावाच्या बैलावर स्वार होऊन संपूर्ण हिमालयावर बसलेली असते, म्हणून देवी शैलपुत्रीला वृषोरदा आणि उमा असेही म्हणतात. हे वृषभ वाहन शिवाचे रूप आहे आणि शैलपुत्री ही सर्व वन्य प्राण्यांची रक्षक आहे. देवी शैलपुत्रीने कठोर तपश्चर्या करूनच भगवान शंकराला प्रसन्न केले होते. असे मानले जाते.
ब्रह्ममुहूर्तावर उठून आंघोळ करून स्वच्छ वस्त्रे परिधान करून नंतर गंगाजलाने पदाची स्वच्छता करून देवी दुर्गेची मूर्ती किंवा फोटो बसवावा. संपूर्ण कुटुंबासह विधीपूर्वक कलशाची स्थापना केली जाते. घटस्थापनेनंतर देवी शैलपुत्रीचे ध्यान करून व्रताचे व्रत करावे. शैलपुत्री मातेची पूजा केली जाते. आईला कुंकु आणि अक्षता अर्पण करावे. यानंतर आईला पांढरे, पिवळे किंवा लाल फुले अर्पण करा. अगरबत्ती आणि दिवा लावावा. यानंतर मातेची आरती करुन देवीच्या कथेचे वाचन करावे.
पौराणिक कथेनुसार पार्वती ही हिमालय पर्वतराजाची कन्या आहे आणि नवरात्रीच्या पहिल्या दिवशी देवीच्या शैलपुत्री रूपाची पूजा केली जाते. शैल म्हणजे हिमालय आणि हिमालयाच्या पर्वतराजात तिचा जन्म झाल्यामुळे तिचे नाव शैलपुत्री पडले. पार्वतीच्या रूपात, तिला भगवान शिवाची पत्नी म्हणून देखील ओळखले जाते.
